UNESCO – TAK, TO ŚLĄSKIE! w najnowszym In Yur Pocket (No 36, March-June 2019).
Światowa Lista Dziedzictwa Kulturowego UNESCO to wielkie wyróżnienie dla atrakcji turystycznej. Na liście znajdują się obiekty kulturowe i naturalne o „wyjątkowej powszechnej wartości” dla ludzkości. Od 2017 r. wpisem na listę pochwalić się mogą Tarnowskie Góry. Jest to obecnie 15 polski obiekt na liście i pierwszy na Górnym Śląsku! Drugi magnes na turystów, także związany z UNESCO, to stolica regionu – Katowice. W 2015 r. miasto otrzymało tytuł Miasta Kreatywnego UNESCO w dziedzinie muzyki. Jest jeszcze krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, na której od 2018 r. znajduje się m.in. Barbórka oraz tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej. Jedno jest pewne: mamy się czym chwalić!
Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach
W lipcu 2017 r. „Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z system gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oprócz Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga, w rodzinie najważniejszych zabytków świata znalazło się ponad 20 obiektów pogórniczych leżących głównie w Tarnowskich Górach oraz w części Bytomia i gminy Zbrosławice. Pod względem historycznym i technicznym tworzą one jedną całość, związaną z wydobyciem rud srebra, ołowiu i cynku oraz systemami odwadniania podziemi i wykorzystaniem wody pogórniczej do celów spożywczych. Udostępnionymi do zwiedzania obiektami oprócz Kopalni i Sztolni są: Park miejski, Hałda popłuczkowa kopali Fryderyk oraz pogórniczy krajobraz Srebrnej Góry. Zarówno sztolnia, jak i kopalnia od lat znajdują się na prezydenckiej liście Pomników Historii, a od 2014 r. kopalnia jest tzw. punktem kotwicznym sieci Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH), skupiającego zabytki techniki w Europie. Obiekty te należą do Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego.
Miasto Kreatywne UNESCO – KATOWICE
W 2015 r. Katowice zapoczątkowały passę zaznaczenia województwa śląskiego na turystycznej i kulturalnej mapie nie tylko Europy, ale i całego świata, uzyskując tytuł Miasta Kreatywnego UNESCO w dziedzinie muzyki. Lista sieci miast kreatywnych tworzona jest w celu promocji rozwoju ekonomicznego, społecznego i kulturowego z całego świata.
Katowice otrzymały tytuł z uwagi na intensywność i różnorodność muzycznego potencjału poprzez organizację wielu wydarzeń festiwalowych (m.in. Tauron Nowa Muzyka, Rawa Blues Festival), jak również dzięki prężnej działalności Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz twórczością artystów stanowiących część historii miasta – kompozytorów Henryka Mikołaja Góreckiego i Wojciecha Kilara.
A w Polsce..
Jest też krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, która obejmuje: zwyczaje, tradycyjne rzemiosło, język i inną działalność związaną z tradycją. Ma charakter informacyjny, zawiera opis, historię i znaczenie dla społeczności. Uhonorowane zwyczaje i tradycje z województwa śląskiego to m.in:
1. Kolędowanie dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie.
Na granicy „starego i nowego czasu” we wsiach leżących na południe i zachód od Żywca oraz w samym Żywcu, do dzisiaj spotkać można grupy noworocznych przebierańców zwanych Dziadami, których pojawienie się zwiastuje Nowy Rok.
2. Tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej.
Ręczne szydełkowanie serwet z nici. Zajmują się nią kobiety w Koniakowie, Istebnie i Jaworzynce. Ten rodzaj koronki, nie powstaje w żadnym innym regionie Polski, ani świata.
3. Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku.
Doroczny zwyczaj górników praktykowany od początku XIX w. do chwili obecnej, obchodzony 4 grudnia, w dniu wspomnienia św. Barbary, wpisał się w przestrzeń kulturową górników. To nieodłączny element górniczej tożsamości pielęgnowany przy współudziale kopalń, parafii oraz stowarzyszeń.
Województwo śląskie to region o bardzo silnej lokalnej społeczności, którą łączy świadomość posiadania znaczących w Polsce i świecie atrakcji turystycznych oraz niespotykanych nigdzie indziej obrzędów i tradycji.
Cały artykuł można przeczytać [TUTAJ].
